Անժխտելի է, որ տարածքային զարգացման անհամաչափությունները Հայաստանում կորցրել են իրենց հիմնախնդրային կարգավիճակը և որակվում են որպես օրինաչափություն՝ անցումային տնտեսություն ունեցող երկրի բնականոն զարգացման ճանապարհին: Դրանով, հավանաբար, բացատրվում է այն, որ 29,743 հազար կմ2 տարածք ունեցող պետության 0.7 տոկոսի վրա է բնակվում բնակչության 35%-ը: Այսօր Երևանի «հաննիբալիստական երախը» կուլ է տալիս հիմնական կրթական, առողջապահական և մշակույթային օջախները, արտադրությունը, ֆինանսները, առևտուրը և ծառայությունները:
Մանրակրկիտ ուսումնասիրելով Հայաստանի մարզերը՝ ճապոնացիները եկել էին այն եզրակացության, որ որոշ մարզերում, ինչպես օրինակ՝ Վայոց Ձորում, Սյունիքում, Տավուշում և Արագածոտնում բնակչության թվաքանակը չափազանց փոքր էր վերջիններս տարածքային կառավարման առանձին միավորներ համարելու համար:
Հաշվի առնելով նաև տնտեսական ցուցանիշները` Ճապոնիայի և Հայաստանի տարածքայինբաժանումների համադրման արդյուքնում 14 տարի առաջ «ծնվել» էր Հայաստանի վերակառուցմաննոր մոդելը: Վերջինիս հիմքում ընկած էր մարզերի վերամիավորման գաղափարը, քանի որ 10մարզերի առկայությունը ոչ միայն դիտարկվում էր տնտեսական առումով ոչ նպատակահարմար, այլևանարդյունավետ էր տարածքային կառավարման տեսանկյունից:
Ճապոնիայում տարածքային կառավարման միավորները պրեֆեկտուրաներն են, ճիշտ այնպես,ինչպես Հայաստանում՝ մարզերը: Աղյուսակում ներկայացված են Ճապոնիայի 3 կղզիները, որոնցիցտարածքի մեծությամբ և բնակչության թվաքանակով Հայաստանը մոտ է Շիկոկուին:
Բնակչություն (1000)
|
Տարածքը, քառ. Կմ
|
Պրեֆեկտուրաների թիվը
| ||
Ճապոնիայի կղզի
|
1999 թ.
|
2012 թ.
|
1999-2012
| |
Շիկոկու
|
4,219
|
3,953
|
18,798
|
4
|
Հոկաիդո
|
5,731
|
5,486
|
83,452
|
1
|
Կյուշու
|
13,521
|
13,177
|
35,640
|
7
|
Հայաստան
|
3,791
|
3,041
|
29,800
|
10
|
Աղյուսակից երևում է, որ Շիկոկուն ունի ընդամենը 4 պրեֆեկտուրաներ: Եթե զուգահեռներ անցկացնենք ճապոնական պրեֆեկտուրաների և Հայաստանի 10 մարզերի միջև, ապա վերջիններս աչքի են ընկնում սոցիալ-տնտեսական ցուցանիշների անհամաչափությունների առկայության պատճառով:
Ճապոնացիների առաջարկը թեև համարձակ, բայց օրգանական է առայսօր: Այն անգամ տեղավորվում է Կառավարության ծրագրի շրջանակում /2012թ. Հունիս/, որը միջհամայնքային միավորումների ձևավորումը և համայնքների խոշորացումը տեսնում է որպես համայնքների ներքին կարողությունների ավելացման և արդյունավետ օգտագործման գրավական:
Ստորև ներկայացվում է «Հայաստանի ճապոնական մոդելը», որը բաղկացած է 5 մարզերից և Երևան քաղաքից: Ըստ ճապոնացիների` ավելի խոշոր տարածքային կառավարման միավորների առկայությունը կնպաստի երկրի ռեսուրսների արդյունավետ բաշխմանը, յուրաքանչյուր մարզի մրցակցային առավելությունների զարգացմանը, արդյունքում` ինքնակազմակերպմանը և ինքնաբավարարմանը սեփական ռեսուրսների հաշվին:
Հազար դրամ
Նոր մարզ
|
Բնակչությունը,հազ.մարդ
|
1 շնչին ընկնողարդյունաբե-րություն
|
1 շնչին ընկնողգյուղատնտե-
սություն |
1 շնչին ընկնողշինարա-
րություն |
1 շնչին ընկնողառևտուր ևծառայություն-
ներ |
Երևան
|
1068.90
|
421.03
|
7.02
|
116.36
|
1886.43
|
Տավուշ +Լոռի
|
365.50
|
239.26
|
276.06
|
49.05
|
170.05
|
Կոտայք +Գեղարքունիք
|
493.90
|
337.16
|
431.87
|
54.08
|
181.32
|
Վայոց Ձոր-Սյունիք
|
194.30
|
1069.11
|
364.90
|
60.09
|
183.87
|
Արարատ +Արմավիր
|
531.50
|
279.41
|
504.23
|
19.30
|
155.96
|
Շիրակ +Արագածոտն
|
386.90
|
155.66
|
464.72
|
40.01
|
165.11
|
Ակհնայտ է, որ մարզերի խոշորացումը ավելի կնպաստի Հայաստանի տնտեսական զարգացման ներկա օղակների (Գյուղատնտեսություն` Արագածոտն-Շիրակ, Արմավիր-Արարատ, արդյունաբերություն` Վայոց-Ձոր-Սյունիք), կատարելագործմանը և մարզերի դիվերսիֆիկացմանը տնտեսության նոր ճյուղերի զարգացման հաշվին:
աղբյուր forbes.am
Комментариев нет:
Отправить комментарий